เยี่ยมชม ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพ บ้านแม่ต๋ำ โครงการพระราชดำริฯ จังหวัดลำปาง
วันนี้เรื่องจริงผ่านเลนส์ ขอพาเยี่ยมชมศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านแม่ต๋ำ จังหวัดลำปาง ในโครงการพระราชดำริฯ ซึ่งตั้งอยู่ที่ บ้านแม่ต๋ำ หมู่ที่ 1 ตำบลเสริมซ้าย อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง ตั้งอยู่ที่อำเภอเสริมงาม ห่างจากตัวเมืองประมาณ 30 กม. เป็นโครงการในพระราชดำริ ก่อสร้างขึ้นมาในปี พ.ศ.2527 โดยการจัดสร้างศูนย์ศิลปาชีพขึ้นนั้นมีกิจกรรมหลักๆ 3 กิจกรรม คือ กิจกรรมแรก คือ กิจกรรมปลูกป่า และป้องกันรักษาพันธุ์สัตว์ป่าในพื้นที่ รับผิดชอบ มีการปลูกป่าและมีการอนุรักษ์พันธุ์ไม้และการป้องกันไฟป่า การเพาะปลูกกล้าไม้ การลาดตระเวนป้องกันผู้ลักลอบตัดไม้ทำลายป่า รักษาพันธุ์สัตว์ป่า ปฏิบัติเป็นประจำ
ศูนย์ศิลปาชีพบ้านแม่ต๋ำ ตั้งอยู่ ณ บ้านแม่ต๋ำ หมู่ที่ 1 ตำบลเสริมซ้าย อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง ความเป็นมาของศูนย์ศิลปาชีพแห่งนี้เริ่มจากเมื่อวันที่ 17 มกราคม พ.ศ. 2527 ระหว่างการแปรพระราชฐานประทับแรม ณ พระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จฯ พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีทรงเยี่ยมราษฏร อำเภอเสริมงาม จังหวัดลำปาง และพระบรมราชินีนาถได้เสด็จฯต่อไปยังบ้านต๋ำ เพื่อทอดพระเนตรสภาพของหมู่บ้าน บ้านแม่ต๋ำ ตั้งอยู่ในเขตป่าสงวน เดิมพื้นที่บริเวณนี้เคยเป็นป่าไม้สักอันกว้างใหญ่และสมบูรณ์มากแห่ง หนึ่งของประเทศไทย แต่ชาวบ้านได้เข้าไปรับจ้างตัดไม้ขายและแผ้วถางป่าเพื่อทำไร่เลื่อนลอย จนหมดสภาพป่าไปเป็นอันมาก แม้กระนั้นชาวบ้านก็ยังยากจนเพราะมีที่ราบสำหรับเพาะปลูกน้อยและชาวบ้านก็ไม่มีความรู้เรื่องการเพาะปลูกดีพอ
สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ได้มีพระราชเสาวนีย์ให้ท่านผู้หญิง สุประภาดา เกษมสันต์ ราชเลขานุการในพระองค์ ออกไปตรวจสภาพพื้นที่บ้านแม่ต๋ำ อย่างละเอียด เมื่อวันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2527 และให้จัดตั้งโครงการศิลปาชีพขึ้นเพื่อให้ราษฎรได้มีอาชีพพอเลี้ยงตนเองงาน ศิลปาชีพประเภทแรกที่เริ่มขึ้นคืองานทอผ้าฝ้าย มีการจัดสร้างอาคารโรงฝึกทอผ้าขึ้นแล้วเสร็จในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2527 ศิลปาชีพประเภทต่อมาคือเครื่องปั้นดินเผาซึ่งกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้ให้ความร่วมมือมาช่วยชาวบ้านจัดสร้างอาคารโรงฝึกแล้วเสร็จในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2527 ศูนย์วิจัยและพัฒนาอุตสาหกรรมเครื่องปั้นดินเผาได้สนับสนุนจัดส่งเจ้าหน้าที่ไปช่วยสอน ต่อจากนั้นก็เปิดสอนการแกะสลักไม้ การทอผ้าไหมการปลูกหม่อนเลี้ยงไหมและ การจักสานไม้ไผ่
โดยครั้งนี้เราได้มีโอกาสพูดคุยกับ จ่าสิบเอก อรุณศักดิ์ สิทธิวงศ์ เจ้าหน้าที่ผู้ดูแลศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านแม่ต๋ำ เรื่องการแกะสลักไม้ โดยได้ให้ข้อมูลกับเราว่าที่นี่จะมีชาวบ้านเข้ามาเรียนรู้ที่ศูนย์ปัจจุบันมีจำนวน 97 คน โดยส่วนมากเป็นบุคคลที่ว่างงานและต้องการฝึกอาชีพและมีรายได้เสริม โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย ในช่วงเช้าและช่วงเย็นของทุกวันแต่ละอาชีพที่มาฝึกฝนจะมีการเข้าแถว ส่วนไม้ที่นำมาจะเป็นไม้สักทองและไม้ขนุน ไม้ต่างๆคือไม้ที่ล้มเองตามธรรมชาติ และไม้ที่ได้รับการเอื้อเฟื้อจากชาวบ้านที่นำมาให้ โดยจะมีเจ้าหน้าที่จากกรมป่าไม้มาตรวจสอบที่ไปที่มาของไม้ก่อนที่จะนำมาแกะสลักทุกครั้ง ไม้ที่แกะสลักแล้วจะถูกประเมินราคาแล้วจัดส่งไปจำหน่ายต่อที่ศูนย์ศิลปะชีพบางไทร ซึ่งเป็นแหล่งศูนย์รวมสิ่งประดิษฐ์จากฝีมือคนไทยจากทั่วสารทิศ
สำหรับศูนย์แห่งนี้ยินดีต้อนรับแขกผู้มาเยือนเสมอ ท่านใดสนใจสนใจก็เชิญแวะเวียนมาเยี่ยมชมกันได้นะครับ เพื่อเป็นกำลังใจให้กับชาวบ้านที่เข้ามารับการฝึกอบรมให้มีอาชีพนำไปประกอบรายได้เสริมให้กับครอบครัวและพัฒนาท้องถิ่นต่อไป
นายณรงค์ศักดิ์ หิรัญหลวง รายงาน
Leave a Reply