“ปฏิรูปประเทศ ส่อแววขยับ” : ประเมินความคืบหน้าการปฏิรูปประเทศ รอบเดือน กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๖๓

“ปฏิรูปประเทศ ส่อแววขยับ”
: ประเมินความคืบหน้าการปฏิรูปประเทศ รอบเดือน กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๖๓ :

นายแพทย์พลเดช ปิ่นประทีป
สมาชิกวุฒิสภา
๑๐ มกราคม ๒๕๖๔

ในฐานะสมาชิกวุฒิสภาผู้มีหน้าที่ต้องติดตาม เสนอแนะและเร่งรัด (ต-ส-ร) การขับเคลื่อนการปฏิรูปของรัฐบาลและหน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง มีความตระหนักเสมอว่าการทำงานทั้งหมดนี้ล้วนเป็นการพิจารณาข้อมูลย้อนหลัง โดยดูจากรายงานทุกรอบ ๓เดือน และ ๑ ปี ตามที่สภาพันฒ์จัดทำเป็นเอกสาร
ส่งมาให้ตามระบบระเบียบเท่านั้น แต่อย่างไรก็ตาม ยังเชื่อมั่นว่าการประเมินและส่งข้อคิดเห็นที่มีคุณภาพย้อนกลับไปให้ผู้บริหารและหน่วยปฏิบัติได้รับทราบมุมมองบางอย่างจากวุฒิสภาเป็นสิ่งที่มีคุณค่า
จากภาพรวมความก้าวหน้าการปฏิรูปทั้ง ๑๒ แผน และพัฒนาการในการจัดทำรายงานของสภาพัฒน์ที่เป็นผู้รวบรวมสาระตั้งต้นมาให้ เมื่อเปรียบเทียบระหว่างคุณภาพการรายงาน ๔ ครั้ง ที่สภาพัฒน์ได้ส่งมาให้วุฒิสภาพิจารณา โดยส่วนตัวมองเห็นได้ชัดเจนว่า การขับเคลื่อนปฏิรูปเริ่มเกิดรูปธรรมการเปลี่ยนแปลงในเชิงโครงสร้างและระบบที่ชัดเจนมากขึ้น ในขณะเดียวกันข้อมูลและสาระในรายงาน
ก็มีการปรับปรุงที่ดีขึ้นกว่าเดิม มีส่วนช่วยให้งานติดตาม เสนอแนะและเร่งรัดการปฏิรูปของสมาชิกวุฒิสภาสามารถทำได้สะดวกขึ้นมาก จากเดิมที่เคยต้องควานหาประเด็นปฏิรูปจากแผนงานโครงการนับหมื่น ที่หน่วยงานเสนอของบประมาณภายใต้ภารกิจการปฏิรูปประเทศและยุทธศาสตร์ชาติ บัดนี้มีการคัดกรองมาให้เฉพาะเจาะจงในส่วนที่เข้าข่ายเป็นการปฏิรูปเปลี่ยนแปลงเชิงระบบ โครงสร้างและกฎกติกา ตามทิศทางและเจตนารมณ์ของแผนปฏิรูป ๑๒ แผน ซึ่งเหลือจำนวนเพียง ๑๗๓ ประเด็นปฏิรูป (๑,๒๒๙ ประเด็นย่อย) และมีกฎหมายปฏิรูปสำคัญเพียง ๒๑๘ ฉบับเท่านั้น
ในการติดตามความก้าวหน้าของกิจกรรมและการดำเนินงานโดยเปรียบเทียบกับระยะเวลาของแผนปฏิรูป ในรอบนี้สามารถประเมินภาพรวม ดังนี้
๑. ในประเด็นปฏิรูปทั้งหมด ๑๗๓ ประเด็น พบมีความก้าวหน้าเกินร้อยละ ๗๕ จำนวน ๑๐๒ ประเด็น(ร้อยละ ๕๘.๖), ก้าวหน้าร้อยละ ๕๐-๗๕ จำนวน ๕๖ ประเด็น(ร้อยละ ๓๒.๔) และก้าวหน้าต่ำกว่าร้อยละ ๕๐ จำนวน ๑๕ ประเด็น(ร้อยละ ๘.๗)
๒. ในกลุ่มกฎหมายปฏิรูปทั้งหมด ๒๑๘ ฉบับ พบมีความก้าวหน้าเกินร้อยละ ๗๕ จำนวน ๕๐ ฉบับ(ร้อยละ ๒๒.๙), ก้าวหน้าร้อยละ ๕๐-๗๕ จำนวน ๑๖๗ ฉบับ(ร้อยละ ๗๗.๖) และก้าวหน้าต่ำกว่าร้อยละ ๕๐ จำนวน ๑ ฉบับ(ร้อยละ ๐.๕)
๓. เมื่อรวมประเด็นปฏิรูปและกฎหมายปฏิรูป มีทั้งหมด ๓๙๑ เรื่อง พบมีความก้าวหน้าเกินร้อยละ ๗๕ จำนวน ๑๕๒ เรื่อง(ร้อยละ ๓๘.๙), ก้าวหน้าร้อยละ ๕๐-๗๕ จำนวน ๒๒๓ เรื่อง(ร้อยละ ๕๗.๐) และก้าวหน้าต่ำกว่าร้อยละ ๕๐ จำนวน ๑๖ เรื่อง(ร้อยละ ๔.๑) ดังรายละเอียดในตารางข้างล่าง(จากรายง
ตารางแสดงผลการประเมินภาพรวมความก้าวหน้าการปฏิรูปประเทศ ตามแผนปฏิรูป ๑๒ ด้าน
ในรอบรายงาน กรกฎาคม-กันยายน ๒๕๖๓
แผนปฏิรูป ความก้าวหน้าประเด็นปฏิรูป (%) ความก้าวหน้ากฎหมายปฏิรูป ผลประเมินรวม
A
(๗๕+) B
(๕๐-๗๕) C
(๕๐-) ผลประเมิน A
(๗๕+) B
(๕๐-๗๕) C
(๕๐-) ผลประเมิน
๑.การเมือง – ๑ ๔ C – – ๑ C CC
๒.ราชการ ๔ ๒ – A ๓ ๒ – A AA
๓.กฎหมาย ๘ ๑ ๑ A ๖ ๑๒ – B AB
๔.ยุติธรรม ๑๐ – – A ๕ ๓๕ – B AB
๕.เศรษฐกิจ ๒๖ ๒๓ ๖ A ๘ ๒๕ – B AB
๖.ทรัพยากร ๒๐ ๑๒ ๔ A ๑๓ ๒๒ – A AA
๗.สธ. ๒ ๘ – B ๑ ๑๓ – B BB
๘.ICTสื่อ ๒ ๔ – B ๒ ๕ – B BB
๙.สังคม ๕ – – A ๕ ๑๔ – B AB
๑๐.พลังงาน ๑๖ ๑ – A – ๑๖ – B AB
๑๑.ปปช. ๔ ๒ – A ๓ ๒๐ – B AB
๑๒.ศึกษา ๕ ๒ – A ๔ ๓ – A AA
รวม(เรื่อง)
(%)
๑๐๒ (๕๘.๙%) ๕๖
(๓๒.๔%) ๑๕
(๘.๗%)
A ๕๐
(๒๒.๙%) ๑๖๗
(๗๗.๖%) ๑
(๐.๕%)
B
AB

๔. เมื่อประเมินระดับความก้าวหน้าของแผนปฏิรูปทั้ง ๑๒ แผน สามารถแบ่งเป็น ๔ กลุ่ม ได้แก่
๑) กลุ่มที่ใกล้แล้วเสร็จตามแผน(AA) มี ๓ ด้าน คือ ด้านบริหารราชการ ด้านทรัพยากร–สิ่งแวดล้อม และด้านการศึกษา
๒) กลุ่มที่มีความคืบหน้าไปมาก (AB/BA) มี ๖ ด้าน คือ ด้านกฎหมาย ด้านกระบวนการยุติธรรม ด้านเศรษฐกิจ ด้านสังคม ด้านพลังงาน และด้านป้องกันและปราบปรามทุจริต
๓) กลุ่มที่คืบหน้าปานกลาง (BB) มี ๒ ด้าน คือ ด้านสาธารณสุข และ ด้านสื่อสารมวลชนและเทคโนโลยีสารสนเทศ
๔) กลุ่มที่ก้าวหน้าน้อย (CC) มี ๑ ด้าน คือ ด้านการเมือง ดังรายละเอียดในภาพแสดงข้างล่าง